شرح مختصر از دوران و زندگی امام حسن عسکری علیه السلام

سه شنبه چهارم آذر 1399 ه.ش مصادف با هشتم ربیع الثانی 1442 ه. ق به خلاصه  شرح مختصر از دوران و زندگی امام حسن عسکری علیه السلام می پردازیم.

شرح مختصر از دوران و زندگی امام حسن عسکری علیه السلام :
امام حسن عسکری علیه السلام یازدهمین پیشوای شیعیان است. ایشان مدت زیادی از عمر با برکتشان را در زندان گذراندند.
زندگی ایشان همزمان با خلافت  سه خلیفه عباسی بود.

_ نام: حسن
_ کنیه:ابو محمد
_ لقب:ابن الرضا / عسکری / سراج
_ پدر و مادر: امام هادی علیه السلام و سلیل (سوسن ، حدیثه )
_ زمان ولادت: ۸ ربیع الثانی سال ۳۲۲ هجری قمری
_ مکان ولادت: مدینه
_ نقش انگشتر: انا لله الشهید
_ اولاد: حجت ابن الحسن العسکری
_ مدت امامت : ۶ سال
_ زمان شهادت: ۸ ربیع الاول سال ۳۶۰ هجری قمری
_ مکان شهادت: شهر سامرا
_ سبب شهادت: مسموم شدن توسط معتمد عباسی
_ طول عمر شریف: ۲۸ سال
_ مرقد مطهر : شهر سامرا

ولادت:

به نقل از کتب  معتبر دینی امام حسن عسکری (ع) در روز هشتم یا دهم ماه ربیع الثانی سال ۲۳۲ قمری در شهر مدینه به دنیا آمده است. در تقویم های ما روز هشتم ربیع الثانی به عنوان تاریخ تولد امام حسن عسکری (ع) ثبت شده است. پدرش امام هادی (ع) و مادرش بانویی به نام حدیثه بود.
در تعلیقه کتاب «کمال الدین» شیخ صدوق درباره نام مادر بزرگوار ایشان چنین آمده است: «المشهور اسمها حُدَیث مصغراً أو سلیل».

مشخصات ظاهری:

مشخصات ظاهری امام یازدهم به این شرح نقل شده است: صورتی گندمگون، بدنی در حد اعتدال، ابروهای سیاه کمانی، چشمانی درشت، پیشانی گشاده، دندان های درشت و سفید، خالی بر گونه راست.

کنیه و القاب:

کنیه ایشان «ابومحمد» بود. و این کنیه را امام هادی علیه السلام بر ایشان نهاده اند که اشاره به این دارد که فرزند آن حضرت امام منتظر است که روایات ائمه پیشین ایشان را همنام پیامبر معرفی نموده بودند. در بعضی منابع کنیه‌های ابوالحسن، ابوالحجه، ابوالقائم نیز بنقل شده‌ است.

القاب حضرت آینه صفات برجسته و گرایشهای والای ایشان است، این القاب عبارتند از:

خالص: ایشان از هر آلایش و پلیدی پاک بودند.

هادی: ایشان نماد هدایت و نشانه ی راهیابی و حرکت در صراط مستقیم برای عالمیان بودند.

عسکری: سامرا یک منطقه ی نظامی به شمار می رفت و امام را به خاطر اقامت در آنجا (یا محله ای از آنجا) «عسکری» لقب دادند. لازم به ذکر است همانطور که مورخان تصریح کرده اند اگر در جایی لقب «عسکری» به تنهایی بکار رود مراد امام حسن عسکری است نه پدرشان.

زکی: ایشان شریف ترین و پاک نهاد ترین انسان روزگار خود بودند جان و دل خود را پاک کرده در راه اعمال نیک پرورش داده بودند.

خاص: خداوند ایشان را با فضائل و اجابت دعا، ویژه و خاص خود گردانیده بود.

صامت: ایشان خاموش بودند و جز به یاد خدا، تعلیم و حکمت گویی، لب نمی گشودند.

سراج: ایشان چراغی بودند در تیرگی ها و مردم را به صلاح و تقوا راهنمایی می کردند.

تقی: ایشان پرهیزگارترین انسان زمان خود بودند و بیش از هر کس پاسدار احکام دین و متکی به پروردگار به شمار می رفتند.

ابن الرضا عنوانی است که امام جواد و امام عسکری(ع) هر دو به آن شهرت یافته‌اند.

همسر و فرزندان:

امام حسن عسکری (ع) در طول زندگی خود ازدواج نکرد و نسل او تنها از طریق کنیزی ادامه پیدا کرد که مادر امام زمان (عج) بود. نام های مختلفی را برای این کنیز در کتاب های تاریخی ذکر کرده اند که مشهورترین این نام ها نرجس است.

در مورد اولاد این امام همام نیز نقل های مختلفی وجود دارد. منابع شیعی تنها فرزند ایشان را امام زمان (عج) می دانند. برخی منابع علاوه بر این نام دو دختر را هم برای امام عسکری (ع) ذکر کرده اند. بعضی دیگر پسری به نام موسی را هم به ایشان نسبت داده اند و منابع اهل سنت معتقدند که ایشان فرزندی نداشته است.

امامت:

بعد از شهادت امام هادی (ع) بنا بر وصیت ایشان امام حسن عسکری (ع) در سال ۲۵۴ در حالی که ۲۲ سال سن داشت به امامت رسید. مدت امامت امام یازدهم ۶ سال بوده است.

در طول دوران امامت ایشان سه خلیفه عباسی به روی کار آمدند: معتز عباسی، مهتدی و معتمد.

امام حسن عسکری (ع) در سال ۲۵۵ توسط معتز به زندان افتاد و دو سال زندانی بود اما معتمد که آغاز خلافتش با قیام های شیعیان مواجه شد امام را آزاد کرد ولی مجددا در سال ۲۶۰ قمری ایشان را به زندان انداخت. امام یک ماه بعد مجددا آزاد شد اما تحت نظر قرار گرفته شد.

حوادث دوران مامت مام حسن عسکری علیه السلام:

مهم‌ترین دلیل برای امامت حسن بن علی العسکری(ع) پس از شهادت امام هادی، وصیت و احادیث امام هادی درباره جانشینی او است.
اکثر شیعیان و یاران امام هادی(ع) نیز پس از شهادت ایشان، به امام حسن عسکری(ع) به عنوان امام رجوع کردند، ولی عده اندکی جعفر بن علی، (معروف به جعفر کذاب) پسر دیگر امام هادی(ع)، را امام خود خواندند و عده‌ای نیز به امامت سید محمد که در زمان امام هادی(ع) از دنیا رفته بود، معتقد شدند.
در بین شیعیان شخصیت‌هایی بودند که منافع خود را در حمایت از ادعای امامت جعفر کذاب می‌دیدند. و اشکالاتی را بر امامت امام عسکری (ع) وارد می‌ساختند.
اینان که عموما جایگاه علمی مناسبی هم نداشتند؛ گاه مدعی می‌شدند دانش امام را سنجیده و آن را در سطح دانش کامل که برای ائمه (ع) لازم است نیافته‌اند. گاهی نیز مدعی می‌شدند در نامه‌های امام غلط‌های دستوری یافته‌اند.
آنها برخی مواقع به نوع لباسی که امام پوشیده بود ایراد می‌گرفتند. و گاه در شئون امامت دخالت کرده و از امام به خاطر عمل‌کرد وکیلانش انتقاد می‌کردند هم‌چنین گاه دستورات امام و فرستاده‌ی ایشان را نمی‌پذیرفتند.
از همین رو بود که امام عسکری (ع) می‌فرمود هیچ یک از پدرانشان به اندازه ایشان مورد شک و تردید شیعیان قرار نگرفته است.
امام در برخورد با این گونه رفتارها استمرار این نافرمانی‌ها را از جمله‌ی عواملی می‌داند که ممکن است به سلب نعمت الهی منجر شود.
مدرسی طباطبایی معتقد است شاید همین ناسپاسی‌ها و کفران نعمت‌ها موجب شد که سرانجام جامعه شیعه از نعمت حضور امام معصوم محروم گردد.

 نمایندگان امام:

محدودیت‌های شدید حاکم بر زندگی امام عسکری(ع) سبب شد که حضرت از نمایندگانی جهت ارتباط با شیعیان استفاده کند. در شمار این افراد به‌ویژه باید از عقید، خادم خاص وی، یاد کرد که امام او را از کودکی بزرگ کرده و حامل بسیاری از نامه‌های ایشان به شیعیان بود. همچنین فردی با کنیه غریب ابوالادیان که خادم حضرت بوده و ارسال برخی نامه‌ها را به عهده داشته است، اما مشخصاً کسی که در منابع امامی به عنوان باب [نماینده و رابط امام با مردم] شناخته شده، عثمان بن سعید است. عثمان بن سعید پس از شهادت امام عسکری(ع) و با ورود به عصر غیبت صغری، به عنوان نخستین وکیل و نایب خاص امام زمان(ع) نیز ایفای نقش کرده است.

شهادت

تاریخ شهادت امام حسن عسکری روز جمعه هشتم ربیع الاول سال ۲۶۰ قمری بوده است. ایشان در سن حدود ۲۹ سالگی به دست معتمد عباسی مسموم شد و به شهادت رسید.