غسلهایی که اصالتاً در شرع واجب ‌اند

غسلهایی که اصالتاً در شرع واجب ‌اند به قول مشهور شش تا هستند:

غسل جنابت
غسل حیض
غسل نفاس
غسل استحاضه
غسل مس انسان مرده( غسل مس میت )
غسل میت

گاهی غسل با نذر عهد یا قسم نیز واجب می‌شود، مانند کسی که نذر کرده برای زیارت غسل کند. وجوب غسل در این گونه موارد عارضی است نه اصلی.
همه غسلهای واجب، جز غسل جنابت، واجب غیری ‌اند نه نفسی.
بدین معنا که انجام دادن آنها به خودی خود واجب نیست؛ بلکه برای به جا آوردن عملی که مشروط به طهارت است،
مانند نمازهای واجب روزانه، واجب می‌شوند.
در واجب نفسی یا غیری بودن غسل جنابت اختلاف است.
مشهور آن را نیز غیری می‌دانند. بنابر این، از دیدگاه مشهور، همه غسلها، حتی جنابت، واجب غیری ‌اند.

چگونگی انجام غسل:

غسل به دو گونه انجام می‌شود:ترتیبی و ارتماسی.

غسل ترتیبی:

در غسل ترتیبی بنابر قول مشهور ابتدا سر و گردن، سپس سمت راست و پس از آن سمت چپ بدن شسته می‌شود. بر ترتیب یاد شده ادعای اجماع نیز شده است. برخی ترتیب میان سمت چپ و راست را واجب ندانسته‌اند.
ترتیب میان اعضا شرط واقعی است. از این‌رو، غسل کردن برخلاف ترتیب یاد شده، حتی از روی جهل یا سهو موجب بطلان غسل خواهد بود.
به قول مشهور، ترتیب در هر عضو؛ به معنای آغاز کردن از بالا به پایین، واجب نیست. بنابر این، شستن از پایین به بالا نیز جایز است.چنان‌که موالات نیز،به معنای پی درپی شستن اعضا و نیز فاصله نینداختن میان آنها به حدّی که عضو قبلی خشک شود، واجب نخواهد بود.

غسل ارتماسی

مقصود فروبردن یکباره تمامی بدن در آب است.
لازم است همه بدن در یک لحظه زیر آب قرار بگیرد. بنابر این، چنانچه قبل از فرورفتن کامل بدن در آب، بعض بدن بیرون آب بماند، کفایت نمی‌کند.
آیا در غسل ارتماسی لازم است همه یا بخشی از بدن از بیرون آب به قصد غسل در آب فرو برده شود یا نه؛ بلکه اگر همه بدن زیر آب باشد و نیت غسل کند، کافی خواهد بود؟ مسئله اختلافی است. چنان که بنابر قول دوم، آیا حرکت دادن بدن در زیر آب به قصد غسل، واجب است یا نه؟ مسئله محل اختلاف می‌باشد.

غسل‌های واجب:

هفت نوع غسل واجب وجود دارد که خود به دو گروه اصلی تقسیم می‌شوند:
غسل واجب مشترک زنان و مردانغسل‌های خاص زنان
غسل‌های واجب مشترک زنان و مردان
غسل میت غسل مس میت غسل نذر و عهد و قسم غسل جنابت
غسل‌های خاص زنان
غسل‌های خاص زنان به لحاظ خونی است که براساس نوع خون نوع وضعیت جسمی آنان و به تبع آن حکم وضعی آنها در فقه شیعه متفاوت است.
سه نوع غسل واجب خاص زنان وجود دارد:

غسل حیض و غسل استحاضه و غسل نفاس
غسل‌های مستحب
غسل‌های مستحب بسیاری وجود دارند که از جملهٔ آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

غسل روز جمعه غسل روز عید غسل حج عمره غسل پس از تغسیل میت غسل پاکیزگی غسل برای حاجت خواستن از خداوند متعال و برای توبه و نشاط به جهت عبادت.